Người cổ đại Ai Cập làm trang sức từ thiên thạch

Các nhà nghiên cứu quốc tế vừa phát hiện từ 5.000 năm trước, người cổ đại Ai Cập đã chế tạo đồ trang sức từ những mẩu thiên thạch nhỏ.

Theo trang International Business Times, các chuyên gia ĐH College London (UCL) ở Qatar xác định những đồ trang sức sắt được khai quật vào năm 1911 từ hai ngôi mộ ở làng el-Gerzeh, cách Cairo 43km, được làm từ các mẩu thiên thạch.

Đồ trang sức làm từ thiên thạch của người Ai Cập từ 5.000 năm trước - (Ảnh: Phys.org)

Người cổ đại Ai Cập đã đập các mẩu thiên thạch sắt này thành những miếng mỏng rồi cuộn chúng vào các ống. Giáo sư Thilo Rehen thuộc UCL cho biết trong những miếng sắt mỏng này chứa hóa chất cobalt và germanium ở mức độ chỉ tồn tại trong sắt thiên thạch.

Chiếu các miếng sắt này bằng tia neutron và tia gamma, các nhà nghiên cứu còn phát hiện hàm lượng nickel, phốt pho cao. Tất cả các bằng chứng đều cho thấy đây là sắt từ thiên thạch chứ không phải là quặng sắt có mặt trên Trái đất.

Khảo sát đăng trên tạp chí Journal of Archaeological Science hôm 20/8 cho biết, những món đồ trang sức này được làm từ năm 3200 trước Công nguyên. Các ống chứa sắt thiên thạch được cài vào một dây chuyền cùng các kim loại và đá quý khác.

Các chuyên gia UCL nhấn mạnh nghiên cứu cho thấy từ hơn 5.000 năm trước, người Ai Cập cổ đại đã làm chủ kỹ thuật xử lý sắt từ thiên thạch, trước khi kỹ thuật nung chảy sắt xuất hiện gần 2.000 năm sau đó. Theo các tài liệu, những bằng chứng đầu tiên của kỹ thuật nung chảy sắt xuất hiện tại Ai Cập vào thế kỷ 6 trước Công nguyên.

Mảnh thiên thạch trị giá 330 triệu đồng

Mảnh thiên thạch rơi xuống thành phố Chelyabinsk, Nga hồi tháng Hai vừa được một nhà sưu tập người Scotland bán đấu giá tại Anh.

Ngày 15/2, một thiên thạch nặng hơn 10.000 tấn với đường kính 16,7m đã bốc cháy và phát nổ ngay trên bầu trời Chelyabinsk. Với tốc độ hơn 30km/s nên khi bay qua tầng khí quyển, sức công phá của vụ nổ thiên thạch tương đương 20 lần quả bom nguyên tử đã rơi xuống Hiroshima hồi năm 1945. Dư chấn của vụ va chạm đã khiến 1.500 người bị thương, một nhà máy bị và nhiều căn nhà bị chôn vùi trong đống đổ nát.

Một mảnh thiên thạch rơi xuống thành phố Chelyabinsk trên tay cô gái người Nga

Tuy nhiên vụ nổ thiên thạch đã giúp những người như Rob Elliot trở nên giàu có. Rob Elliot đã được những mảnh thiên thạch tại Chelyabinsk và vận chuyển chúng bất hợp pháp ra khỏi nước Nga. Đây là những mảnh thiên thạch duy nhất trong sự kiện tại Nga đang được bán đấu giá ở Anh.

"Bất cứ người nào mang các mảnh thiên thạch ra ngoài nước Nga đều bị bắt. Do đó tôi đã trộn những mảnh thiên thạch với những bảng linh kiện điện tử và ngụy trang trong gói bưu kiện để chuyển ra nước ngoài", Elliot nói.

Thiên thạch Chelyabinsk mà Elliot bán tại cuộc đấu giá lần này có trọng lượng 27,1g và được định giá khoảng 400 đến 600 bảng Anh (tương đương 13,2 đến 19,8 triệu đồng).

Thiên thạch đắt giá Hambleton có hoa văn rất đẹp bên trong

Ngoài thiên thạch Chelyabinsk, Elliot còn mang tới phiên đấu giá tại Anh mảnh thiên thạch cực hiếm Hambleton. Viên Hambleton của Elliot có trọng lượng 2.900g và được định giá khoảng 7.000 đến 10.000 bảng Anh (tương đương 231 tới 330 triệu đồng).

Mảnh thiên thạch Hambleton cùng với mảnh thiên thạch Chelyabinsk và những món hàng còn lại sẽ được công ty chuyên bán đấu giá thiên thạch Lyon & Turnbull mở bán trong ngày 20/8 tại Edinburg, Anh.

Thiên thạch Nga để lại hàng trăm tấn bụi trong bầu khí quyển

Tảng thiên thạch 11.000 tấn nổ trên bầu trời Nga hồi tháng hai đã để lại một lớp bụi nặng hàng trăm tấn trong bầu khí quyển trái đất. Lớp bụi này đã di chuyển khắp hành tinh chỉ trong bốn ngày.

Thiên thạch nổ trên bầu trời thành phố Nga Chelyabinsk đã làm hơn 1.200 người bị thương hồi tháng hai. Cửa sổ hơn 900 trường học và bệnh viện bị vỡ, khoảng 100.000 tòa nhà bị hư hại.

Theo trang Space.com, nghiên cứu của Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) cho thấy nó để lại trên bầu khí quyển lớp bụi nặng hàng trăm tấn, lơ lửng trong ít nhất ba tháng trước khi tan đi.

Chuyên gia NASA Nick Gorkavyi và các đồng nghiệp theo dõi lớp bụi này chỉ bốn giờ sau vụ nổ thiên thạch ở Nga. Họ phát hiện nó lơ lửng ở độ cao 40km và di chuyển về hướng đông với tốc độ hơn 300km/h.

Sau một ngày, những hạt bụi nặng đã rơi xuống mặt đất, tuy nhiên những hạt nhẹ hơn vẫn tiếp tục di chuyển về hướng đông với tốc độ gia tăng. Và chỉ sau bốn ngày, lớp bụi này đã đi chu du một vòng quanh trái đất và quay trở lại đúng thành phố Chelyabinsk. Ba tháng sau, lớp bụi vẫn còn tồn tại và lơ lửng trong bầu khí quyển.

Các chuyên gia NASA cho biết dù tích tụ lại nhưng lớp bụi này không gây ra ảnh hưởng môi trường nào đối với trái đất. Ước tính mỗi ngày có 30 tấn bụi từ vũ trụ rơi vào trái đất. Núi lửa và các hiện tượng tự nhiên khác cũng phun nhiều bụi vào bầu khí quyển.

Tuy nhiên, các chuyên gia NASA khẳng định quan sát này rất hữu ích. “Thiên thạch Chelyabinsk nhỏ hơn nhiều so với thiên thạch đã hủy diệt loài khủng long 65 triệu năm trước đây. Với thiên thạch này, chúng tôi đã có cơ hội tuyệt vời để nghiên cứu một hiện tượng vô cùng nguy hiểm” - chuyên gia Gorkavyi cho biết.

Thiên thạch khiến Mặt trăng hủy diệt Trái đất?

Các nhà khoa học không ngừng tìm kiếm câu trả lời cho nghi vấn: Liệu tiểu hành tinh có thể làm lệch quỹ đạo của Mặt trăng làm nó va vào Trái đất khiến hành tinh của chúng ta chịu thảm họa hay không?

Thời gian qua, chủ đề thiên thạch gây họa cho Trái đất đang khiến dư luận rất quan tâm. Trong lúc con người chưa thể có giải pháp cho những viên đá trời khổng lồ khi chúng lao vào hành tinh xanh, thì nhiều người đã vội cảnh báo một nguy cơ khác. Đó là việc thiên thạch va chạm với Mặt trăng khiến Trái đất chịu hậu quả thảm khốc.

Một số người cho rằng nếu có một vật thể lớn va vào Mặt trăng, nó sẽ làm thiên thể này lệch hướng đâm vào Trái đất như những quả bóng trên bàn bi-a. Liệu điều đó có thể xảy ra trong thực tế?

Lý giải về vấn đề này Gareth Wynn-Williams, nhà thiên văn học tại Đại học Hawaii (đảo Hawaii, Mỹ) tin rằng, nếu một tiểu hành tinh đâm vào Mặt trăng thì nó chỉ có thể để lại trên bề mặt hành tinh này một vết lõm mà thôi.

Ảnh: wallpaperstock.net

Trong khi đó Clark Chapman, nhà khoa học về hành tinh tại Viện Nghiên cứu Tây Nam (bang Texas, Mỹ) cho biết, phải là một vật thể dày đặc, có kích cỡ như Mặt trăng trở lên mới có thể dịch chuyển được Mặt trăng. Tuy nhiên, nếu điều đó xảy ra, thì Mặt trăng sẽ bị phá hủy.

Trong vòng bán kính 96km xung quanh quỹ đạo của Mặt trăng không có tiểu hành tinh nào lớn hơn nó nên các nhà khoa học chú ý tới tiểu hành tinh lớn nhất – Ceres, có đường kính 965km. Nếu Ceres trượt ra khỏi vị trí của nó trong vành đai tiểu hành tinh và hướng tới Mặt trăng thì chuyện gì sẽ xảy ra?

Theo Wynn-Williams, điều này rất khó xảy ra bởi Mặt trăng quay quanh Trái đất với vận tốc khoảng 1km/s với đà quỹ đạo hoàn hảo.

“Rõ ràng tới nay, Mặt trăng vẫn nằm ở vị trí của nó, vậy điều gì có thể khiến nó hướng về phía Trái đất? Ít nhất phải có vật thể có kích thước và mật độ giống Mặt trăng, va vào nó với cùng vận tốc và ngược hướng quỹ đạo. Vụ đụng độ đó có thể ngăn cản đường đi của Mặt trăng và khiến nó rơi xuống Trái Đất”.

Theo chuyên gia này, việc Mặt trăng lao vào Trái đất là rất khó xảy ra. Khả năng lớn hơn là một vụ va chạm cực mạnh sẽ khiến thiên thể này bị thay đổi quỹ đạo theo hướng gần Trái đất hơn. Điều này nghe có vẻ vô hại những thực ra nó sẽ khiến cư dân Trái đất khốn đốn không kém gì một thảm họa thiên thạch đâm vào Trái đất.

“Nếu quỹ đạo mới khiến khoảng cách giữa Mặt trăng và Trái đất chỉ còn một nửa, lực hút thủy triều sẽ tăng lên tới 8 lần. Kết quả là, nước biển dâng cao, nhấn chìm nhiều lục địa trên hành tinh của chúng ta", ông Wynn-Williams kết luận.

Xác định lại tuổi thiên thạch sao Hỏa

Nghiên cứu mới cho thấy hầu hết các thiên thạch sao Hỏa trên Trái đất đều nhỏ hơn tuổi dự đoán trước đây đến gần 4 tỉ năm.

Hợp tác với các đồng nghiệp Mỹ và Anh, các nhà khoa học thuộc Đại học Tây Ontario (Canada) cho hay, phát hiện trên đã giải mã câu đố lâu nay trong lĩnh vực khoa học chuyên nghiên cứu về sao Hỏa.

Mẫu thiên thạch sao Hỏa tại Viện Bảo tàng Hoàng gia Ontario - (Ảnh: Viện Bảo tàng Hoàng gia Ontario)

Báo cáo cũng cho thấy một bức tranh rõ ràng hơn về sự tiến hóa của hành tinh đỏ cằn cỗi so với Trái đất nuôi dưỡng sự sống, theo chuyên san Nature.

Nhóm chuyên gia đã dùng bộ sưu tập thiên thạch của Viện Bảo tàng Hoàng gia Ontario để dẫn chứng.

Họ chỉ ra rằng những thiên thạch này có nguồn gốc từ dòng chảy dung nham 200 triệu năm trên sao Hỏa, chứa dấu ấn hóa chất cho thấy lớp đá bên dưới bề mặt hành tinh có niên đại gần như cùng lúc với hệ mặt trời.

Khi giám định các tinh thể xuất hiện trên bề mặt trong khi thiên thạch phóng đi từ sao Hỏa đến Trái đất, các nhà khoa học có thể giới hạn thời gian xuất phát cách đây chưa đầy 20 triệu năm trước.

Cũng dựa trên thông tin đó, các chuyên gia đồng thời xác định được những địa điểm nhiều khả năng đã sản sinh ra thiên thạch, cụ thể là từ các sườn siêu núi lửa ở vùng xích đạo sao Hỏa.

Đưa kính thiên văn lên mặt trăng

Hai tổ chức tư nhân đã lên kế hoạch để thực hiện nhiệm vụ đầu tiên ở cực nam của mặt trăng là thiết lập kính thiên văn trên đỉnh núi vào năm 2016.

Hiệp hội Quốc tế về đài mặt trăng (ILOA) và hãng Moon Express đã lựa chọn vị trí khá khó khăn để đặt kính thiên văn, nhưng họ tin rằng từ đó sẽ có cái nhìn rõ ràng về thiên hà của chúng ta.

Hai cơ quan này đã lên kế hoạch lắp đặt một ăng ten radio 2m và cài đặt một kính thiên văn quang học bên mép cao của miệng núi lửa Malapert. Theo tạp chí Wired thì ILOA nhắm đến việc xây dựng cơ sở nghiên cứu khoa học và thương mại trên mặt trăng, trong khi Moon Express muốn cung cấp dịch vụ chuyển phát nhanh trong không gian vào 10 năm tới.

Hai đơn vị này đã gia nhập vào lực lượng muốn thiết lập hai đài thiên văn trên cực nam của mặt trăng. Những công cụ này không bị che mờ vì bầu không khí như trên trái đất, cũng không bị ảnh hưởng bởi sóng của các đài phát thanh và tiếng ồn điện từ được tạo ra bởi các công nghệ hiện đại.

Ý tưởng đặt kính viễn vọng trên mặt trăng không phải là mới. Các nhà thiên văn từ lâu đã muốn đưa lên phần tối của mặt trăng kính thiên văn, với hy vọng sẽ thu được hình ảnh rõ ràng hơn so với bất kỳ thiết bị nào từ trái đất, thậm chí cả trong không gian. Wired dẫn lời Steve Durst, người sáng lập và Giám đốc điều hành ILOA cho biết những hình ảnh thu được từ mặt trăng sẽ được truyền thẳng về trái đất.

Một ngày trên mặt trăng tương đương 1 tháng trên trái đất, có hai tuần như ban ngày với nhiệt độ lên đến 120 độ C và hai tuần kế tiếp là đêm lạnh âm 170 độ C. Vì vậy thiết bị khoa học kỹ thuật phải chịu đựng được khí hậu khắc nghiệt này. Tuy nhiên, vị trí chọn đặt kính viễn vọng ở cực nam mặt trăng giúp nó hưởng được 90% ánh sáng mặt trời và nhiệt độ ổn định ở mức âm 50 độ C.

Báo Daily Mail dẫn lời ông Durst rằng các tấm pin năng lượng mặt trời sẽ giúp cung cấp điện cho kính thiên văn hoạt động và nơi này cũng được coi là vị trí tốt nhất nếu trong tương lai con người lại muốn đổ bộ xuống mặt trăng. Dự tính kính thiên văn trên mặt trăng sẽ hoàn thành trong năm 2016 với chi phí chừng 100 triệu USD.

Não thiên tài nặng gấp rưỡi não người thường

Thiên tài là do bẩm sinh. Ảnh: Chestergoad

Giáo sư Sergey Savelyev dành hầu hết thời gian của cuộc đời để nghiên cứu các thiên tài, cố hiểu xem họ được sinh ra như thế nào và tài năng xuất phát từ đâu. Savelyev là trưởng Phòng thí nghiệm thần kinh của Viện hình thái học con người, thuộc Viện Hàn lâm khoa học y khoa Nga.

Theo giáo sư Savelyev, nhiều cấu trúc được tìm thấy trong vỏ não ở những người khác nhau, tức là các cấu trúc lớn giúp con người tư duy không hề giống nhau. Sự thông minh phụ thuộc vào trạng thái của chất xám.

Savelyev đã nghiên cứu cơ cấu tổ chức bộ não của vài chục người xuất chúng, bao gồm cả người giành giải Nobel, nhà thơ, nghệ sĩ và nhạc sĩ. Thông thường, ở những người tài năng, khu vực của não chịu trách nhiệm thính giác, thị giác, hoặc các chức năng khác không giống như ở người thường:

"Sự thay đổi cấu trúc cá nhân của não là gì? Đó là số lượng tế bào thần kinh được tham gia vào việc này hay việc khác. Trong vỏ não một người trung bình có khoảng 11 tỷ tế bào thần kinh, ví dụ, thị giác được dành khoảng ba tỷ tế bào. Nhưng có người không phải ba tỷ mà là chín tỷ tế bào được dành cho thị giác", giáo sư Savelyev cho hay.

Tế bào thần kinh càng nhiều thì mối liên hệ giữa chúng càng lớn, và người đó càng thành công hơn trong nhiều lĩnh vực. Các họa sĩ lớn có thể có trường thị giác lớn hơn nên họ nhìn thấy những gì mà người thường không nhận thấy. "Những người tài năng có cấu trúc tương tự liên quan đến tầm nhìn. Họ không chỉ có một cấu trúc duy nhất, mà có hàng chục cấu trúc như vậy. Khả năng tương tự ở người thường là rất thấp. Vì vậy, chỉ có rất ít thiên tài".

Theo nhà khoa học, tổ chức độc đáo riêng của não bộ chỉ phụ thuộc vào di truyền. Vì thế, khó có thể đào tạo, giáo dục để biến người bình thường thành thiên tài, nếu như não bộ của anh ta không có các cấu trúc phát triển.

Bên cạnh đó, bộ não của thiên tài nặng gấp rưỡi người thường. "Con người khác nhau hơn là con gấu trúc so với một con chó, hoặc một con cáo so với con sói. Cho nên không có gì đáng ngạc nhiên khi chúng ta không thể thỏa thuận với nhau", giáo sư nói.

Thiên tài là khả năng tạo ra cái mới trước đó chưa tồn tại trong tự nhiên. Nhưng thông thường, thiên tài thường không được thừa nhận khi sinh thời. Giáo sư Savelyev nói rằng một vài thập kỷ tới, công nghệ sẽ khiến cho tình hình thay đổi. Ông cho rằng, con người cần phải tăng độ phân giải của máy quét y tế hiện đại lên khoảng 5-10 lần. Điều này giúp phát hiện một số khả năng thiên bẩm của con người. Hơn nữa, phát hiện trong giai đoạn khi người đó đang sống.

Máy quét y tế hiện nay chưa thể làm được điều đó. Trên màn hình của thiết bị này, chất xám bộ não con người bình thường và não nhà soạn nhạc nổi tiếng có hình ảnh như nhau, chỉ những vết chấn thương là nhìn rõ.

Theo Tiếng nói nước Nga